Đại biểu viếng Bia Đồng khởi Mỹ Long 14-9

Ngược dòng lịch sử cách đây đúng 63 năm, mặc dù Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, song đế quốc Mỹ âm mưu chia cắt lâu dài nước ta bằng cách dựng lên chính quyền bù nhìn Ngô Đình Diệm ở miền Nam Việt Nam và ráo riết thực hiện chiến dịch “đồng tâm diệt cộng”, xã Mỹ Long bị liệt vào điểm đen của địch, người dân bị khủng bố, đe dọa mỗi ngày. Thực hiện Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng và chỉ đạo của Xứ ủy, liên Tỉnh ủy Nam bộ, ngày 08/9/1960, tại khu rừng Long Toàn, trong cuộc họp Ban Thường vụ Tỉnh ủy, do đồng chí Trần Văn Long (Mười Dài), Bí thư Tỉnh ủy chủ trì, Tỉnh ủy chọn xã Mỹ Long, Hiệp Mỹ, Hiệp Thạnh làm trọng điểm mảng điểm của huyện Cầu Ngang và của tỉnh, trong đó chọn xã Mỹ Long làm trọng điểm của mảng điểm. Đồng thời, giao trách nhiệm cho chi bộ và nhân dân xã Mỹ Long “tự lực bằng bạo lực quần chúng, kết hợp vũ trang, binh vận giành cho được chính quyền, giải phóng xã Mỹ Long”.

Thực hiện sự chỉ đạo trên, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân xã Mỹ Long dưới sự lãnh đạo của Đảng đã nhất tề nổi dậy giải phóng xã nhà, giành lấy chính quyền về tay nhân dân. Đồng chí Nguyễn Trường Thọ (Năm Ròm), Bí thư xã Mỹ Long thay mặt Đảng bộ, nhân dân Mỹ Long nhận nhiệm vụ phụ trách chung; đồng chí Huỳnh Văn Hân (Hai Tích) phụ trách mũi quân sự và binh vận; đồng chí Nguyễn Đức Toàn (Tư Toàn) phụ trách chính trị phát loa gọi hàng. Tỉnh ủy cũng quyết định phân công đồng chí Phạm Văn Kiết (Năm Vận), Phó Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo đồng khởi. Tất cả các đồng chí cấp ủy, các đảng viên chủ chốt, chịu trách nhiệm từng ấp, từng cánh quân. Từ 23 giờ, ngày 13/9/1960 đến 02 giờ, ngày 14/9/1960, hàng ngàn quần chúng nhân dân từ các xóm ấp tập trung tại nhà chị Ba Thơi, Ngã ba Máy Chà, ấp Nhứt dự buổi mít tinh thị uy, đến sáng 14/9/1960 cùng với lực lượng du kích, dân quân Mỹ Long siết chặt vòng vây, xạ kích vào đồn dân vệ tề xã, kết hợp phát loa kêu gọi binh lính đầu hàng. Mặc dù địch phản kháng quyết liệt làm 03 quần chúng hy sinh là chị Chín Thẩm, anh Tư Pháo, anh Ba Nhiên và 14 người khác bị thương nhưng với kế sách nghi binh kết hợp đưa gia đình binh lính đi trước, cán bộ và lực lượng xung kích áp sát phía sau tiến công tề xã đã buộc địch đầu hàng, giao chính quyền. Khởi nghĩa thắng lợi đúng 17 giờ chiều, ngày 15/9/1960, ta bắt sống 40 tên dân vệ, thu 32 súng, nhiều đạn dược cùng toàn bộ quân trang, quân dụng và các thiết bị chiến tranh khác.

Đồng khởi thắng lợi đã cho ta nhiều ý nghĩa, bài học kinh nghiệm quí báu đó là sự phối hợp khéo léo, chặt chẽ giữa tiến công vũ trang với bạo lực chính trị quần chúng và sức mạnh binh vận để tự lực giải phóng. Cuộc Đồng khởi này cũng đã phá rã hệ thống kềm kẹp của địch ở nông thôn và đồng thời tạo điều kiện cho ta mở rộng vùng giải phóng để xây dựng căn cứ, lực lượng chiến đấu lâu dài sau này. Mặt khác, qua cuộc Đồng khởi cũng mở ra phương châm tiến công địch bằng ba mũi giáp công: quân sự - chính trị - binh vận và phương châm này được áp dụng rộng rãi trên khắp chiến trường Trà Vinh sau đó. Cuộc Đồng khởi ở Mỹ Long và Trà Vinh góp phần chung vào cao trào tấn công và nổi dậy của toàn miền Nam, chuyển cách mạng từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công địch, đẩy chế độ Mỹ - Diệm rơi vào thời kỳ khủng hoảng toàn diện dẫn đến sụp đổ của cuộc chiến tranh đặc biệt.

Người dân Mỹ Long vẫn luôn tự hào với nơi mình đang sống vì đã có quá trình hình thành lâu dài cùng với những chặng đường lịch sử vẻ vang. Đây là nơi thành lập một trong ba chi bộ đầu tiên của tỉnh; luôn xung phong đi đầu trong hai cuộc kháng chiến, đặc biệt là phong trào Đồng khởi và là nơi đi đầu trong phong trào xây dựng nông thôn mới đã chứng minh khí phách anh hùng của người dân Mỹ Long. Đây cũng là nơi sinh ra rất nhiều anh hùng và nhà cách mạng lão thành như: Dương Quang Danh, Dương Công Nữ, Trương Văn Kỉnh, Nguyễn Văn Cống, Nguyễn Văn Hưng... đã đóng góp rất lớn cho công cuộc giải phóng đất nước. Với những thành quả cách mạng đó, năm 1976, Quân dân du kích xã Mỹ Long được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Di tích Đồng khởi 14/9/1960, được công nhận là Di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 2019.

Chuyện chống giặc ngoại xâm là vậy, còn chuyện lao động sản xuất thì các thế hệ cư dân Mỹ Long đã tiếp nối truyền thống cha ông luôn cần cù, chịu thương chịu khó, năng động sáng tạo biết biến vòng quay của đất thành vàng, biến ngư trường thành bạc để làm giàu cho quê hương xứ sở. Trong những năm qua, dưới ánh sáng nghị quyết của Đảng, Đảng bộ các xã Mỹ Long đã vận dụng, phát huy tốt truyền thống anh hùng cách mạng, chỉ đạo tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực tế cuộc sống để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp hơn, xứng đáng hơn.

Điểm nổi bật trong công cuộc xây dựng và phát triển, điển hình xã Mỹ Long Nam, sau các lần sáp nhập, chia tách và chính thức đi vào hoạt động từ tháng 3 năm 1998 đến nay, trãi qua 25 năm, từ một địa phương là cái noi của phong trào cách mạng; một vùng nông thôn có điều kiện kinh tế, kết cấu hạ tầng còn nhiều khó khăn; thời điểm đó, người dân nơi đây hay gọi vui là “Cánh đồng chó ngáp” nay đã vươn mình phát triển vượt bật. Năm 2009, Mỹ Long Nam là một trong những địa phương đầu tiên của cả nước được Trung ương chọn làm điểm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Không phụ lòng mong mỏi của Đảng, Nhà nước và nhân dân, Đảng bộ xã đã đồng tâm, chung sức, chung lòng hoàn thành các tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới vào năm 2011; tiếp tục đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào tháng 4/2021. 

Đối với xã Mỹ Long Bắc, được tách ra từ xã Mỹ Long vào cùng thời điểm với xã Mỹ Long Nam, hiện là xã đang rất có tiềm năng, lợi thế về phát triển kinh tế, với ngành nông nghiệp làm chủ lực. Trong những năm qua, nhiều mặt hàng nông sản không những là nguồn cung cấp quan trọng cho người dân trong huyện mà còn xuất khẩu sang các thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt là dưa hấu, bắp, bí đỏ…; mức sống người dân ngày được nâng cao, kéo giảm đáng kể tỷ lệ hộ nghèo của xã cuối năm 2022 còn 1,69% trên tổng số hộ; nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo trên nhiều lĩnh vực được xã triển khai thực hiện có hiệu quả. Với lợi thế đó, xã được công nhận nông thôn mới nâng cao vào tháng 4/2021 và vinh dự được huyện chọn làm điểm để xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trong năm 2023.

Cầu tàu biển Mỹ Long

Riêng về thị trấn Mỹ Long, được thành lập vào tháng 10/1995 (từ xã Mỹ Long). Đến nay đã xây dựng thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh. Với vị trí được thiên nhiên ưu đãi, là địa phương trung tâm miền biển của huyện, thị trấn đang dần thay da đổi thịt, mang phong cách hiện đại, trẻ trung; điểm nhấn đang dần hình thành nền du lịch sinh thái biển gắn với văn hóa lễ hội và sản phẩm làng nghề đặc trưng, làng nghề “Khai thác đánh bắt, sơ chế, chế biến thủy sản thị trấn Mỹ Long”. Đối với du lịch sinh thái biển, thị trấn đang được tỉnh, huyện quan tâm hỗ trợ, đầu tư nhiều hạng mục quan trọng, đặc biệt phải kể đến là Cầu tàu biển Mỹ Long... Bên cạnh đó, thị trấn có Lễ hội Cúng biển Mỹ Long (hay còn gọi là Lễ hội Nghinh Ông) đây là lễ hội văn hóa tiêu biểu của cư dân vùng biển Mỹ Long, được hình thành cách đây hơn 100 năm, lễ hội hàng năm thu hút hơn 10.000 lượt người đến đây tham quan, cúng bái… được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2014. Vùng đất này đang hứa hẹn một ngày không xa là vùng đất đầy tiềm năng về phát triển du lịch đặc trưng của huyện. 

Những thành quả rất đáng tự hào này là minh chứng cho quyết tâm, nỗ lực vượt khó, đổi mới cùng nêu cao tinh thần đoàn kết, chung sức chung lòng vì mục tiêu chung của toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các xã Mỹ Long được vun đắp, trưởng thành từ phong trào Đồng khởi nói riêng, các giai đoạn lịch sử cách mạng nói chung. Tin tưởng rằng, với niềm tin, ý chí và khát vọng vươn lên, Đảng bộ và nhân dân các xã Mỹ Long sẽ tiếp tục phát huy mạnh mẽ tinh thần Đồng khởi 14/9/1960 để áp dụng vào thực tiễn phong trào thi đua trong giai đoạn hiện nay được xem như phong trào “Đồng khởi mới” giai đoạn 2020 - 2025, sớm hoàn thành các chỉ tiêu nghị quyết đại hội đề ra, góp phần xây dựng quê hương Cầu Ngang nói chung, các xã Mỹ Long nói riêng ngày càng phát triển, giàu đẹp, văn minh.

Phú Lũy